Αρχειακή Εθνογραφία σε Αρχεία Τοπικής Ιστορίας με τη χρήση ψηφιακών μέσων: Η περίπτωση ενός μεικτού προγράμματος επιμόρφωσης για στελέχη πολιτισμού και εκπαίδευσης

Περίληψη

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει ένα μεικτό πρόγραμμα επιμόρφωσης (διά ζώσης και εξ αποστάσεως) για στελέχη πολιτισμού και εκπαίδευσης στο αντικεί­μενο της αρχειακής εθνογραφίας με τη χρήση ψηφιακών μέσων, με θεματικές που αναφέρονται στην τοπική ιστορία και, γενικότερα, στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Τα εργαλεία για τη νέα αυτή προσέγγιση «συνομιλίας» με ένα αρχείο ήταν η αρχει­ακή εθνογραφία, το ανθρωποκεντρικό ντοκιμαντέρ και η ψηφιακή αφήγηση (digital storytelling). Για την ανάκτηση του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού (παρουσιάσεις, κουίζ, εγχειρίδια αναφοράς , βιβλιογραφία) του προγράμματος, καθώς και για τα εργαλεία επικοινωνίας (ομάδες συζητήσεων), χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα του ελεύθερου λογισμικού διαχείρισης ψηφιακών μαθημάτων (Course Management System) moodle. Τα εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν σ' αυτό το επιμορφωτικό πρόγραμμα βασίστηκαν σε συγκεκριμένα αντίγραφα αρχειακών τεκμηρίων των Γενικών Αρχείων  του Κράτους (ΓΑ.Κ. Μαγνησίας), τα οποία μελέτησαν οι ίδιοι/ες οι επιμορφούμενοι/ες, ώστε να έρθουν στο φως κάποιες ανθρώπινες ιστορίες που σκιαγραφούνται μέσα (και πίσω) απ' αυτά τα τεκμήρια/ντοκουμέντα, που, πολύ συχνά, μοιάζουν «απρόσωπα». Τα τελικά παραδοτέα, προϊόν άσκησης του προγράμ­ματος, ήταν ιστορίες που «ζωντάνεψαν» οι επιμορφούμενοι/ες, οικοδομώντας ένα σκαρίφημα σεναρίου ενός ιστορικού/ανθρωπολογικού ντοκιμαντέρ, μιας σύντομης αρχειακής εθνογραφίας, καθώς και μιας ψηφιακής αφήγησης, βασισμένης στο υλικό των αρχειακών τεκμηρίων από τα ΓΑ.Κ. Ένα πολύ βασικό εργαλείο και για τις δύο παραπάνω προσεγγίσεις ήταν η προσωπική μαρτυρία, η οποία και αναλυόταν ιδιαίτερα. Επιπρόσθετα, η εργασία βασίστηκε σε διάφορες υποψίες και ερωτήματα που αφορούν το κατά πόσο  μπορούν τα ψηφιακά μέσα (ψηφιακή αφήγηση) να εμπλουτίσουν και να δημοσιοποιήσουν πληροφορίες, χρήσιμες στην οικοδό­μηση μιας εθνογραφίας με βάση ένα αρχείο.