Όταν η λογοτεχνία συναντά τον κινηματογράφο στη σχολική τάξη. Ένα διδακτικό παράδειγμα

Περίληψη

Η σχέση του κινηματογράφου με τη λογοτεχνία υπήρξε από την αρχή της εμφάνισής του πολύ στενή. Το μαρτυρά το πλήθος των κινηματογραφικών ταινιών που βασίζονται σε λογοτεχνικά έργα, η μεγάλη εμπορική επιτυχία που τα ακολούθησε αλλά και η καλλιτεχνική αναγνώριση και η αποδοχή που εισπράττουν. Η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος διαλέγονται, καθώς ο κινηματογράφος χρησιμοποιεί την αφηγηματική παράδοση της λογοτεχνίας ως αφετηριακό υλικό για τη διαμόρφωση των κινηματογραφικών ειδών. Ωστόσο, υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε κινηματογράφο και λογοτεχνία, όσον αφορά στη χρήση των μέσων αφήγησης. Βασικό μέσο του κινηματογράφου είναι η εικόνα, ενώ της λογοτεχνίας η γλώσσα. Συνεπώς, οι αλλαγές που προκύπτουν κατά τη μεταφορά λογοτεχνικού έργου στον κινηματογράφο είναι λογικά αναπόφευκτες, καθώς, τόσο οι πρώτες ύλες των τεχνών όσο και η γλώσσα τους και οι συμβάσεις που χρησιμοποιούνται, είναι διαφορετικές. Στην παρούσα ανακοίνωση, θα παρουσιαστεί ένα διδακτικό παράδειγμα, όπου επιχειρείται η συγκριτική προσέγγιση του διηγήματος «Μετά τον χαρακτηριστικό ήχο» του Αχιλλέα Κυριακίδη και της κινηματογραφικής μεταφοράς του, της ταινίας μικρού μήκους «Μετά τον χαρακτηριστικό ήχο», σε σενάριο και σκηνοθεσία Αχιλλέα Κυριακίδη, με την αξιοποίηση των μεθοδολογικών εργαλείων της συγκριτικής αφηγηματολογίας αλλά και του κώδικα της κινηματογραφικής γλώσσας. Η διδακτική εφαρμογή πραγματοποιήθηκε στο σχολείο της διδάσκουσας, στο πλαίσιο εργαστηρίου για τη Λογοτεχνία. Στόχος του εργαστηρίου ήταν οι μαθητές/ τριες, μέσα από τη δημιουργική ανάγνωση του διηγήματος και την ενεργό παρακολούθηση της ταινίας, να συζητήσουν, να σκεφτούν και να αποκτήσουν γνώσεις πάνω σε ζητήματα/ ερωτήματα όπως: ομοιότητες και διαφορές των δυο τεχνών, χαρακτηριστικά των διαφορετικών κωδίκων που χρησιμοποιούν, αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους, το ζήτημα της πιστότητας της κινηματογραφικής μεταφοράς ενός λογοτεχνικού έργου. Με κατάλληλα φύλλα εργασίας, οι μαθητές/ τριες εργάστηκαν συνεργατικά, με στόχο τον εντοπισμό των διαφορών στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου αλλά και την κατανόηση των προθέσεων και των επιλογών του δημιουργού του διηγήματος και της ταινίας.